بررسی جنبه هایی از پدیده باهم آیی در زبان فارسی

در این رساله پدیده باهم آیی مورد بررسی قرار می گیرد که در آن دو پرسش اساسی مدنظر قرار گرفته اند. پرسش اول اینکه پدیده باهم آیی چه نقشی در خلق معانی ایفا می کند؟ و پرسش دوم اینکه برخی از قوانین و الگوهای ممکن در روابط باهم آیی واژه ها در محدوده پیکره مورد بررسی نگارنده کدامند؟ از آن جا که بافت (فرهنگی، موقعیتی و یا زبانی) نقش تعیین کننده ای در خلق معنی در زبان ایفا می کند، در پژوهش حاضر به بررسی نقش پدیده باهم آیی در ایجاد بافت زبانی در جهت خلق معنی پرداخته می شود. از آن جا که پدیده باهم آیی واقعیتی است زبان شناختی و مثل هر پدیده دیگر در زبان نیازمند توضیح است، در بخش دیگری از رساله حاضر به توضیح این پدیده در زبان پرداخته می شود. در این بخش این نکته بررسی می شود که چرا باهم آیی در زبان وجود دارد. برای بررسی پرسش دوم تحقیق حاضر، حدود 20 میلیون واژه از 86 شماره روزنامه اطلاعات در سال 1388 و 94 شماره روزنامه کیهان در سالهای 1387 و 1388 گرد آوری شد. سپس با استفاده از نرم افزاری به نام wordsmith داده های گردآوری شده تجزیه و تحلیل گردید. همچنین در راستای بررسی الگوهای ممکن در روابط باهم آیی واژه ها به رابطه باهم آیی و نحو، هم معنایی و نیز چندمعنایی پرداخته شد. نتایج رساله حاضر را می توان به صورت زیر خلاصه کرد: (1) واژه ها ممکن است برای همنشینی و یا عدم همنشینی با محدودیت های دستوری خاص، فارغ از باهم آیی واژگانی یا پیوند معنایی انگیزه دهی شده باشند؛ (2) برخی از واژگان هم معنا دارای باهم آیی های متفاوت اند؛ (3) واژه های چندمعنا در معانی گوناگون خود دارای باهم آیی های متفاوت هستند.